با حذف یک ماده سرطان زا؛ استارتاپ ایرانی مشکل کارخانجات چرم را حل کرد

به گزارش خبرنگار مهر، یکی از دغدغه های زیست محیطی کشورها ورود کروم به سفره های آب زیرزمینی به دلیل اثرات مخرب آن است. ورود کروم به سفره غذایی شهروندان و یا حتی تماس فیزیکی با آن، منجر به افزایش احتمال ابتلا به سرطان می شود.

لذا در کشورهای پیشرفته صنایع مرتبط با کروم و مشتقات آن کنترل می شوند تا این ماده از طریق پساب وارد محیط زیست نشود. یکی از مهمترین کابردهای کروم و مشتقات آن استفاده در صنایع تولید چرم است.

کشور ما ایران، در کنار کشورهایی نظیر ایتالیا، ترکیه، هند، پاکستان و چین، یکی از بزرگترین تولید کنندگان چرم در نیا محسوب می شود. اما تاکنون راهکاری برای جداسازی کروم از پساب این صنایع که عملی باشد پیشنهاد نشده و یا در صورت وجود راهکار، به دلیل بالا بودن هزینه آن و عدم وجود توجیه اقتصادی، مورد استقبال کارخانجات قرار نگرفته است.به طور معمول، پساب با روش ته نشینی تصفیه جزئی می شود.

در برخی موارد نیز پساب حاوی کروم در حوضچه های بتنی جمع آوری شده و بعد از تبخیر بخشی از آن با لایه ای دیگر از بتن، پوشانده می شود که قاعدتاً هزینه های زیادی را به واحد تحمیل می کند و در دراز مدت بر اثر ایجاد شکاف در لایه های بتنی زیرین، کروم وارد سفره های آب زیرزمینی می شود. در برخی از شهرها، پساب این صنایع به رودخانه های نزدیک ریخته شده و یا در بیابان های اطراف رها می شوند.

در همین راستا یک تیم استارتاپی متکشل از فارغ التحصیلان دانشگاههای علم و صنعت و فردوسی مشهد با هدف «بازیابی کروم توسط جاذب فتوکالیستی از پساب کارخانه های تولید چرم» تشکیل شدند تا مشکل وجود کروم در صنایع چرم سازی برطرف شود. این استارتاپ بعد از چندین رقابت بین چندین استارتاپ حائز رتبه شده و اکنون توانسته طرح خود را به مرحله اجرایی برساند.

این تیم استارتاپی ایرانی متشکل از هومن بخشی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی فناوری نانو از دانشگاه علم و صنعت، پوریا پریداش فارغ التحصیل مهندسی مواد از دانشگاه فردوسی مشهد، سید مهدی قاسمی فارغ التحصیل مهندسی شیمی از دانشگاه فردوسی مشهد و سینا پجاز فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی صنایع از دانشگاه علم و صنعت است.

سینا پجاز، یکی از اعضای تیم استارتاپ ایرانی « نانیت » در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این طرح اظهار داشت: کروم، ماده ای خطرناک است که در پساب صنایع و کارخانه هایی که با چرم سروکار دارند وجود دارد.

وی با بیان اینکه این ماده بسیار سرطان زاست و می تواند روی ژنتیک انسان تاثیر بگذارد، گفت: به همین دلیل در صدد آمدیم تا کروم را از این پساب ها حذف کنیم و تیم استارتاپی ما که متشکل از فارغ التحصیلان دانشگاههای مختلف هستیم توانستیم این کار را با طراحی دستگاهی انجام دهیم.

به گفته وی، با دستگاهی که طراحی کرده ایم کروم صنایع پساب چرم جذب شده و بعد از تبدیل به سولفات کروم دوباره به چرخه تولید باز می گردد.

وی با اشاره به مزایای این طرح گفت: قابلیت جذب کروم از پساب و تبدیل آن به سولفات کروم که ماده مصرفی در صنایع تولید چرم است، توسط این دستگاه امکان پذیر است. این فرآیند علاوه بر جداسازی و بازیابی کروم، پساب را تا حد زیادی از کروم تصفیه خواهد کرد.

وی با بیان اینکه در کارخانجات تولید چرم از سولفات کروم برای افزایش قوام و شکل پذیری چرم استفاده می شود، گفت: به همین دلیل این دستگاه بهترین کاربرد را در کارخانجات و صنایع چرم سازی دارد.

پجاز با اشاره به عملکرد این دستگاه که در یک تیم استارتاپی ساخته شده اظهار کرد: در هر بار فرآیند کروم زنی به چرم، بیش از ۳۰ درصد کروم مصرفی جذب نشده و از سیستم خارج می شود. با توجه به میزان بالای مصرف سولفات کروم، غلظت کروم در پساب این واحد قابل توجه خواهد بود.

وی ادامه داد: فرآیند ارائه شده توسط تیم نانیت، علاوه بر تصفیه پساب کارخانجات از کروم و مشتقات آن، قابلیت بازیابی و بازگردانی آب را دارد که این امر موجب مقرون به صرفه شدن فرآیند مذکور می شود.

این محقق با اشاره به مکانیزم دستگاه خاطر نشان کرد: این فرآیند با استفاده از برجی که در دیواره جانبی آن نانوذرات فوتوکاتالیست نشانده شده اند، کروم را از پساب جدا می سازد. ابتدا نانوذرات در معرض پرتوهای پرانرژی فرابنفش قرار گرفته و در اثر انرژی حاصل از آن فعال می شوند. با عبور پساب از روی این سطح، کروم جدا شده و جذب سطح می شود.

دستگاه حذف «کروم» از صنایع چرم سازی